Το να μην παρασυρθείς από την κατακραυγή των μέσων και το λιθοβολισμό του πλήθους δεν είναι σήμερα τόσο εύκολο.
Θα επιχειρήσουμε το τόλμημα απτόητα και άφοβα χάρη της αλήθειας. Δεν θα εισέλθουμε στην ουσία του θέματος, την οποία βέβαια δεν γνωρίζουμε, Θα μιλήσουμε για κάποιες παραμέτρους, για κάποιες δηλώσεις που έγιναν, για κάποιες υπόνοιες που έχουμε και για ένα κλίμα που επικρατεί.
Πρόκειται για το θέμα της μονής Βατοπεδίου. Καταρχάς η μονή Βατοπεδίου θεωρείται και είναι μία από τις σπουδαιότερες μονές της Ορθοδοξίας.
Έχει υπερχιλιόχρονη λαμπρή ιστορία, ανέδειξε αγίους, διαθέτει μεγάλο κειμηλιακό πλούτο, αριστοτεχνική αρχιτεκτονική, 35.000 τ.μ. οικοδομών συνολικά, 2.000 πορτοπαράθυρα, 100 μοναχούς, οι περισσότεροι νέοι και μορφωμένοι, περισσότερους από 150 εργαζόμενους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, εργολάβους, τεχνίτες και εργάτες, που μαζί με τους φιλοξενούμενους σημαίνει περίπου 600 πιάτα φαγητό ημερησίως.
Η σημερινή αδελφότητα, υπό τον ηγούμενο αρχιμανδρίτη Εφραίμ, θεολόγο από την Κύπρο, μετέτρεψε το ιδιόρρυθμο μοναστήρι σε κοινόβιο, το οργάνωσε καλά, το ανακαίνισε, συντήρησε και κατέγραψε τα κειμήλια, εξέδωσε σειρά αξιόλογων βιβλίων, διοργάνωσε σημαντικά συνέδρια και ανέπτυξε πλούσια φιλανθρωπική δράση.
Την περιουσία της μονής οι μοναχοί τη βρήκαν και ήταν υποχρεωμένοι να τη διαφυλάξουν. Η περιουσία αυτή είναι από αιώνων. Ευσεβείς βυζαντινοί αυτοκράτορες και βαλκάνιοι ηγεμόνες πρόσφεραν κτήματα δι’ επισήμων εγγράφων με διαρκή και απαραχάρακτη νομική ισχύ προς αιώνια μνημόνευσή τους.
Η μονή Βατοπεδίου πρόσφερε χιλιάδες στρέμματα σε ακτήμονες μετά τη μικρασιατική καταστροφή στη Χαλκιδική και αλλού. Όλο το Άγιον Όρος πρόσφερε 1.500.000 στρέμματα στους πρόσφυγες.
Πολλά βατοπεδινά μετόχια στη Ρουμανία και τη Ρωσία δημεύθηκαν και χάθηκαν. Ας σημειωθεί ότι όλη αυτή τη μεγάλη περιουσία τη σεβάστηκαν και αυτοί οι τούρκοι κατακτητές, φοβούμενοι να πειράξουν τα βακούφια.
Από το 1998, σε συνεννόηση με την τότε κυβέρνηση, συζητήθηκε και αργότερα πραγματοποιήθηκε η ανταλλαγή των στρεμμάτων της λίμνης Βιστωνίδας (Μπουρού), παρά την Ξάνθη, με άλλα κτήματα σε διάφορα μέρη. Τις τιμές ανταλλαγής των στρεμμάτων δεν τις όρισε η μονή, αλλά οι επί τούτω αρχές και υπηρεσίες του κράτους. Εμείς ποτέ δεν θα υποστηρίξουμε ό,τι το παράνομο και άδικο.
Ό,τι παράτυπο μπορεί και πρέπει να διορθωθεί με όποιο κόστος, όπου υπάρχει και αν υπάρχει. Η διαφάνεια, η αλήθεια, η τιμιότητα αξίζει και πρέπει να λάμψει.
Είναι αρκετά λυπηρό όμως για τους Αγιορείτες να βρήκαν την ευκαιρία να κατηγορούν Αγιορείτες δημόσια και εύκολα. Με προσοχή, σύνεση, σοβαρότητα, γνώση, υπομονή και νηφαλιότητα θα πρέπει να ιδωθεί το πρόβλημα. Δεν θα πρέπει τόσο σοβαρά θέματα να αντιμετωπίζονται πρόχειρα και επιπόλαια. Σήμερα δυστυχώς οι πάντες έχουν γνώμη επί παντός επιστητού.
Ήδη άρχισαν να αναφέρονται ονόματα και άλλων αγιορείτικων μονών. Δηλαδή τι συμβαίνει, έχει αρχίσει το πλιάτσικο κάθε μοναστηριακής και εκκλησιαστικής περιουσίας;
Φοβάμαι ότι υπάρχει μια καλά ενορχηστρωμένη προσπάθεια κατά της εκκλησίας και του Αγίου Όρους. Τόσο κακό έκανε η εκκλησία σε αυτόν τον τόπο; Έγιναν δηλώσεις ότι, ακόμη και αν είναι νόμιμες οι ανταλλαγές, θα πρέπει να παρθούν από τις μονές τα ακίνητα. Επιστρέφουμε δηλαδή σε αρπαγές άλλων καιρών;
Δεν υπάρχουν νόμοι, κράτος, δικαίωμα περιουσίας και κυριότητας; Γίνεται ένας συναγωνισμός ποιος θα κτυπήσει πιο σκληρά. Αν κάποιοι θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση, για να επισπεύσουν τη σύμπραξη και το συνασπισμό προς πλήρη διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, ας κάνουν υπομονή και ας μη νομίζουν ότι με τη διόγκωση, τις υπερβολές, τις κραυγές και τη σκανδαλοθηρία θα τα καταφέρουν σύντομα.
Κι εκείνοι που χρησιμοποιούσαν την εκκλησία απογοήτευσαν. Το δημιουργούμενο από οργανωμένες μειοψηφίες αντιεκκλησιαστικό μένος δεν θα βγει σε καλό για τον τόπο μας.
Επίσης πιστεύω πως, επειδή το Άγιον Όρος έχει πλούσια ιστορία, μεγάλη προσφορά και σημαντική παρουσία στο παρόν, γίνεται προσπάθεια να διαβληθεί, για να υποτονιστεί η πνευματικότητά του. Βάλθηκαν μερικοί να μη μείνει τίποτα το ιερό όρθιο.
Αξίζει να προστατεύσουμε με κάθε τρόπο το Άγιον Όρος από εμπαθή, ανίερα βέλη. Είναι ένα τελευταίο οχυρό αντιστάσεως. Για τα όποια λάθη υπάρχει διόρθωση και μετάνοια.
Το Άγιον Όρος έχει πολλά να προσφέρει σε έναν κόσμο ανοημάτιστο και αγχώδη, ανέραστο και περιπετειώδη. Το Άγιον Όρος δεν φοβάται, μόνο λυπάται για το σκανδαλισμό και προσεύχεται για το φωτισμό όλων. Μην τα ισοπεδώσουμε όλα, προς Θεού!
Ο φθηνός λαϊκισμός και τα πυροτεχνήματα-σλόγκαν δεν θα φέρουν την προσδοκώμενη διαφάνεια. Ο ιερός Χρυσόστομος λέει: Πρόσεξε μήπως κτυπώντας την αμαρτία κτυπήσεις τον αμαρτωλό.
Ας σεβαστούμε την ιερότητα των προσώπων, όποια και αν είναι. Όλοι είμαστε αμαρτωλοί. Καταντήσαμε χώρα ανθρωποφάγων. Ας συνέλθουμε. Σήμερα κερδίζει όποιος πιο χυδαία βρίζει.
Ο Χριστιανισμός σήμερα στις χώρες των χθεσινών παραδείσων του υλισμού ανθεί. Η εκκλησία δεν φοβάται το μαρτύριο. Συγχωρεί τους σταυρωτές. Πονά για τον παρασυρμό τους και ελπίζει.
Το Άγιον Όρος μπορεί να ζήσει δίχως περιουσία, ο κόσμος όμως δεν μπορεί να ζήσει δίχως την εκκλησία.
Θα επιχειρήσουμε το τόλμημα απτόητα και άφοβα χάρη της αλήθειας. Δεν θα εισέλθουμε στην ουσία του θέματος, την οποία βέβαια δεν γνωρίζουμε, Θα μιλήσουμε για κάποιες παραμέτρους, για κάποιες δηλώσεις που έγιναν, για κάποιες υπόνοιες που έχουμε και για ένα κλίμα που επικρατεί.
Πρόκειται για το θέμα της μονής Βατοπεδίου. Καταρχάς η μονή Βατοπεδίου θεωρείται και είναι μία από τις σπουδαιότερες μονές της Ορθοδοξίας.
Έχει υπερχιλιόχρονη λαμπρή ιστορία, ανέδειξε αγίους, διαθέτει μεγάλο κειμηλιακό πλούτο, αριστοτεχνική αρχιτεκτονική, 35.000 τ.μ. οικοδομών συνολικά, 2.000 πορτοπαράθυρα, 100 μοναχούς, οι περισσότεροι νέοι και μορφωμένοι, περισσότερους από 150 εργαζόμενους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, εργολάβους, τεχνίτες και εργάτες, που μαζί με τους φιλοξενούμενους σημαίνει περίπου 600 πιάτα φαγητό ημερησίως.
Η σημερινή αδελφότητα, υπό τον ηγούμενο αρχιμανδρίτη Εφραίμ, θεολόγο από την Κύπρο, μετέτρεψε το ιδιόρρυθμο μοναστήρι σε κοινόβιο, το οργάνωσε καλά, το ανακαίνισε, συντήρησε και κατέγραψε τα κειμήλια, εξέδωσε σειρά αξιόλογων βιβλίων, διοργάνωσε σημαντικά συνέδρια και ανέπτυξε πλούσια φιλανθρωπική δράση.
Την περιουσία της μονής οι μοναχοί τη βρήκαν και ήταν υποχρεωμένοι να τη διαφυλάξουν. Η περιουσία αυτή είναι από αιώνων. Ευσεβείς βυζαντινοί αυτοκράτορες και βαλκάνιοι ηγεμόνες πρόσφεραν κτήματα δι’ επισήμων εγγράφων με διαρκή και απαραχάρακτη νομική ισχύ προς αιώνια μνημόνευσή τους.
Η μονή Βατοπεδίου πρόσφερε χιλιάδες στρέμματα σε ακτήμονες μετά τη μικρασιατική καταστροφή στη Χαλκιδική και αλλού. Όλο το Άγιον Όρος πρόσφερε 1.500.000 στρέμματα στους πρόσφυγες.
Πολλά βατοπεδινά μετόχια στη Ρουμανία και τη Ρωσία δημεύθηκαν και χάθηκαν. Ας σημειωθεί ότι όλη αυτή τη μεγάλη περιουσία τη σεβάστηκαν και αυτοί οι τούρκοι κατακτητές, φοβούμενοι να πειράξουν τα βακούφια.
Από το 1998, σε συνεννόηση με την τότε κυβέρνηση, συζητήθηκε και αργότερα πραγματοποιήθηκε η ανταλλαγή των στρεμμάτων της λίμνης Βιστωνίδας (Μπουρού), παρά την Ξάνθη, με άλλα κτήματα σε διάφορα μέρη. Τις τιμές ανταλλαγής των στρεμμάτων δεν τις όρισε η μονή, αλλά οι επί τούτω αρχές και υπηρεσίες του κράτους. Εμείς ποτέ δεν θα υποστηρίξουμε ό,τι το παράνομο και άδικο.
Ό,τι παράτυπο μπορεί και πρέπει να διορθωθεί με όποιο κόστος, όπου υπάρχει και αν υπάρχει. Η διαφάνεια, η αλήθεια, η τιμιότητα αξίζει και πρέπει να λάμψει.
Είναι αρκετά λυπηρό όμως για τους Αγιορείτες να βρήκαν την ευκαιρία να κατηγορούν Αγιορείτες δημόσια και εύκολα. Με προσοχή, σύνεση, σοβαρότητα, γνώση, υπομονή και νηφαλιότητα θα πρέπει να ιδωθεί το πρόβλημα. Δεν θα πρέπει τόσο σοβαρά θέματα να αντιμετωπίζονται πρόχειρα και επιπόλαια. Σήμερα δυστυχώς οι πάντες έχουν γνώμη επί παντός επιστητού.
Ήδη άρχισαν να αναφέρονται ονόματα και άλλων αγιορείτικων μονών. Δηλαδή τι συμβαίνει, έχει αρχίσει το πλιάτσικο κάθε μοναστηριακής και εκκλησιαστικής περιουσίας;
Φοβάμαι ότι υπάρχει μια καλά ενορχηστρωμένη προσπάθεια κατά της εκκλησίας και του Αγίου Όρους. Τόσο κακό έκανε η εκκλησία σε αυτόν τον τόπο; Έγιναν δηλώσεις ότι, ακόμη και αν είναι νόμιμες οι ανταλλαγές, θα πρέπει να παρθούν από τις μονές τα ακίνητα. Επιστρέφουμε δηλαδή σε αρπαγές άλλων καιρών;
Δεν υπάρχουν νόμοι, κράτος, δικαίωμα περιουσίας και κυριότητας; Γίνεται ένας συναγωνισμός ποιος θα κτυπήσει πιο σκληρά. Αν κάποιοι θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση, για να επισπεύσουν τη σύμπραξη και το συνασπισμό προς πλήρη διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, ας κάνουν υπομονή και ας μη νομίζουν ότι με τη διόγκωση, τις υπερβολές, τις κραυγές και τη σκανδαλοθηρία θα τα καταφέρουν σύντομα.
Κι εκείνοι που χρησιμοποιούσαν την εκκλησία απογοήτευσαν. Το δημιουργούμενο από οργανωμένες μειοψηφίες αντιεκκλησιαστικό μένος δεν θα βγει σε καλό για τον τόπο μας.
Επίσης πιστεύω πως, επειδή το Άγιον Όρος έχει πλούσια ιστορία, μεγάλη προσφορά και σημαντική παρουσία στο παρόν, γίνεται προσπάθεια να διαβληθεί, για να υποτονιστεί η πνευματικότητά του. Βάλθηκαν μερικοί να μη μείνει τίποτα το ιερό όρθιο.
Αξίζει να προστατεύσουμε με κάθε τρόπο το Άγιον Όρος από εμπαθή, ανίερα βέλη. Είναι ένα τελευταίο οχυρό αντιστάσεως. Για τα όποια λάθη υπάρχει διόρθωση και μετάνοια.
Το Άγιον Όρος έχει πολλά να προσφέρει σε έναν κόσμο ανοημάτιστο και αγχώδη, ανέραστο και περιπετειώδη. Το Άγιον Όρος δεν φοβάται, μόνο λυπάται για το σκανδαλισμό και προσεύχεται για το φωτισμό όλων. Μην τα ισοπεδώσουμε όλα, προς Θεού!
Ο φθηνός λαϊκισμός και τα πυροτεχνήματα-σλόγκαν δεν θα φέρουν την προσδοκώμενη διαφάνεια. Ο ιερός Χρυσόστομος λέει: Πρόσεξε μήπως κτυπώντας την αμαρτία κτυπήσεις τον αμαρτωλό.
Ας σεβαστούμε την ιερότητα των προσώπων, όποια και αν είναι. Όλοι είμαστε αμαρτωλοί. Καταντήσαμε χώρα ανθρωποφάγων. Ας συνέλθουμε. Σήμερα κερδίζει όποιος πιο χυδαία βρίζει.
Ο Χριστιανισμός σήμερα στις χώρες των χθεσινών παραδείσων του υλισμού ανθεί. Η εκκλησία δεν φοβάται το μαρτύριο. Συγχωρεί τους σταυρωτές. Πονά για τον παρασυρμό τους και ελπίζει.
Το Άγιον Όρος μπορεί να ζήσει δίχως περιουσία, ο κόσμος όμως δεν μπορεί να ζήσει δίχως την εκκλησία.
